Cảm biến áp suất lốp ô tô ngày càng được nhiều tài xế lựa chọn như một trang bị quan trọng, hỗ trợ kiểm soát tình trạng lốp xe chính xác và phát hiện sớm những bất thường trong quá trình vận hành. Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá chi tiết về cảm biến áp suất lốp, từ cấu tạo, ưu điểm đến cách chọn mua và lắp đặt, giúp bạn quyết định nên chọn loại van trong hay van ngoài. Hãy cùng tìm hiểu để bảo vệ hành trình di chuyển của bạn an toàn hơn!
1. Cảm biến áp suất lốp là gì?
Cảm biến áp suất lốp (TPMS – Tire Pressure Monitoring System) là giải pháp công nghệ được tích hợp trên ô tô nhằm theo dõi liên tục mức áp suất không khí trong từng bánh xe, giúp người lái kịp thời nhận biết khi lốp có dấu hiệu bất thường. Thiết bị này hoạt động bằng cách đo lường và truyền dữ liệu thời gian thực về áp suất lốp đến bảng điều khiển hoặc màn hình hiển thị, giúp tài xế phát hiện sớm các vấn đề như lốp non hơi hoặc quá căng. Theo Hiệp hội An toàn Giao thông Quốc gia Mỹ (NHTSA), việc sử dụng TPMS có thể giảm nguy cơ tai nạn do lốp xe lên đến 55%, vì lốp non hơi là nguyên nhân phổ biến gây mất kiểm soát xe.
2. Hệ thống cảm biến áp suất lốp gồm những bộ phận nào?
Bộ cảm biến áp suất lốp ô tô thường bao gồm hai phần chính: các cảm biến gắn trên lốp và đơn vị hiển thị trung tâm. Mỗi cảm biến được lắp đặt trên van lốp, gồm một chip đo áp suất, nhiệt độ, và bộ phát tín hiệu không dây (thường sử dụng tần số 433MHz hoặc 315MHz). Pin lithium bên trong cảm biến cung cấp năng lượng, với tuổi thọ từ 5-10 năm tùy loại. Đơn vị hiển thị có thể là màn hình riêng biệt hoặc tích hợp vào bảng đồng hồ xe, nhận tín hiệu qua anten và xử lý dữ liệu bằng ECU (Electronic Control Unit).
3. Các thông số kỹ thuật quan trọng của cảm biến áp suất lốp
Hệ thống cảm biến áp suất lốp ô tô thường có các thông số chính như phạm vi đo áp suất từ 0-6 bar (tương đương 0-87 PSI), độ chính xác ±0.1 bar, và khả năng đo nhiệt độ từ -40°C đến 125°C. Tần số truyền tín hiệu RF giúp dữ liệu cập nhật mỗi 1-5 phút, trong khi pin cảm biến có dung lượng khoảng 3V với tuổi thọ lên đến 7 năm. Một số mẫu cao cấp, như trên xe Geely, hỗ trợ kết nối Bluetooth hoặc tích hợp với hệ thống ADAS (Advanced Driver Assistance Systems), cho phép theo dõi qua app di động.
4. Lợi ích khi trang bị cảm biến áp suất lốp cho ô tô
Cảm biến áp suất lốp mang lại nhiều lợi ích thiết thực. Hệ thống liên tục theo dõi áp suất từng lốp, phát hiện sớm tình trạng non hơi, xì hơi hoặc quá căng, giúp tránh nổ lốp đột ngột và mất kiểm soát xe, đặc biệt ở tốc độ cao. Cảnh báo hiển thị rõ ràng trên màn hình taplo hoặc điện thoại, cho phép tài xế xử lý nhanh chóng.
Thông qua cảm biến giúp duy trì áp suất lốp, giảm lực cản lăn và ma sát mặt đường, giúp tiết kiệm 1-3% nhiên liệu so với lốp non hơi. Lốp đúng áp suất còn giảm rung lắc, mang lại trải nghiệm lái êm ái và ổn định hơn. Đồng thời, TPMS giám sát liên tục ngăn mòn không đều, kéo dài tuổi thọ lốp và giảm chi phí thay thế.
5. Phân loại cảm biến áp suất lốp
Cảm biến áp suất lốp hiện nay được phân thành hai nhóm cơ bản là loại gián tiếp và loại trực tiếp, trong đó mỗi công nghệ sở hữu những ưu điểm riêng để đáp ứng từng nhu cầu sử dụng khác nhau của người dùng
5.1 Cảm biến áp suất lốp gián tiếp (i – TPMS – indirect Tire Pressure Monitoring System)
Cảm biến áp suất lốp gián tiếp (i-TPMS – indirect Tire Pressure Monitoring System) là hệ thống giám sát áp suất lốp không đo trực tiếp bằng cảm biến vật lý mà sử dụng dữ liệu từ cảm biến tốc độ bánh xe (ABS, ESC) để phát hiện chênh lệch. Hệ thống so sánh tốc độ quay của các bánh xe: lốp non hơi làm đường kính nhỏ hơn, khiến bánh quay nhanh hơn các bánh còn lại, từ đó phát hiện bất thường và cảnh báo qua đèn trên taplo.
Mặc dù chi phí thấp hơn cảm biến trực tiếp nhưng hệ thống không được chính xác và chung chung nếu 4 lốp non đều nhau, xe chạy đường cong hoặc tốc độ thấp. Cảm biến này thường được khuyến khích cho xe các dòng phổ thông, đặc biệt là các mẫu xe thuộc phân khúc giá rẻ hoặc tầm trung.
5.2 Cảm biến áp suất lốp trực tiếp (d – TPMS – direct Tire Pressure Monitoring System)
Hệ thống cảm biến áp suất lốp trực tiếp (d-TPMS) là loại hệ thống sử dụng các cảm biến vật lý được gắn trực tiếp vào từng lốp xe để đo lường chính xác áp suất và nhiệt độ theo thời gian thực. Hệ thống này được chia thành hai loại chính dựa trên vị trí lắp đặt cảm biến: cảm biến áp suất lốp van trong và van ngoài.
Cảm biến áp suất lốp van trong
Cảm biến áp suất lốp van trong (Internal TPMS) là loại cảm biến được lắp đặt bên trong lốp xe, thay thế cho van lốp truyền thống. Do nằm bên trong lốp, hệ thống này có độ bền cao, không lo bị mất cắp hoặc bị va đập, và giữ được vẻ ngoài nguyên bản của van xe.
Cảm biến áp suất lốp van ngoài
Cảm biến áp suất lốp van ngoài hay External TPMS là loại cảm biến được vặn trực tiếp vào đầu van lốp xe hiện có (thay thế cho nắp van). Với dạng nắp vặn trực tiếp vào đầu van lốp hiện có, giúp người dùng có thể tự lắp đặt tại nhà chỉ trong vài phút mà không cần tháo lốp hay cân bằng động.
Tuy nhiên, vì là cảm biến bên ngoài nên dễ bị tác động bởi môi trường (nước, bụi bẩn), có nguy cơ bị mất cắp (thường đi kèm đai ốc chống trộm), và có thể ảnh hưởng một chút đến thẩm mỹ của van xe. Cảm biến van ngoài phù hợp với người dùng thích sự tiện lợi, muốn lắp đặt nhanh chóng, hoặc thường xuyên đổi xe và muốn di chuyển bộ cảm biến giữa các xe.
6. Lắp cảm biến áp suất lốp ô tô có thật sự cần thiết không?
Có. Theo một số thống kê, tại Việt Nam, tỷ lệ tai nạn do lốp xe chiếm khoảng 66%, vì vậy việc trang bị cảm biến áp suất lốp ô tô là khoản đầu tư thông minh. TPMS đóng vai trò như một “mắt thần” giúp cảnh báo sớm nguy hiểm, giảm nguy cơ nổ lốp và tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài. Với d-TPMS (hệ thống trực tiếp), bạn luôn biết chính xác áp suất và nhiệt độ của từng lốp ngay trên màn hình hiển thị.
7. Tiêu chí quan trọng khi lựa chọn cảm biến áp suất lốp ô tô
Việc lựa chọn một bộ cảm biến áp suất lốp (TPMS) phù hợp đòi hỏi phải cân nhắc nhiều yếu tố dựa trên nhu cầu cá nhân, loại xe và ngân sách của bạn. Dưới đây là những kinh nghiệm quan trọng bạn nên biết khi chọn mua:
7.1 Nên chọn cảm biến gắn trong hay gắn ngoài bánh xe?
Loại gắn trong (van trong) gắn bên trong lốp, độ chính xác cao, chống mất trộm, bền bỉ với tuổi thọ lên đến hơn 5 năm. Tuy nhiên, việc lắp đặt phức tạp, cần tháo lốp và sửa chữa khó hơn. Trong khí đó van ngoài lắp đặt khá nhanh chóng, dễ dàng tự trang bị và thay pin, giá thành rẻ hơn nhưng dễ bị va chạm, hư hỏng hoặc mất trộm. Vì vậy, với những ai đề cao về tính chính xác, độ bền hay thường xuyên di chuyển thì cảm biến gắn trong là lựa chọn phù hợp.
7.2 So sánh cảm biến có màn hình hiển thị và loại không màn hình
Cảm biến TPMS có màn hình rời giúp việc lắp đặt trở nên linh hoạt tại cột chữ A, taplo hoặc kính chiếu hậu, giúp việc theo dõi áp suất và nhiệt độ từng lốp một cách rõ ràng mà không làm ảnh hưởng đến việc sử dụng màn hình giải trí của xe. Loại cảm biến có màn rời giúp việc chủ xe dễ dàng quan sát ngay cả khi di chuyển và phù hợp cho mọi dòng xe từ hạng xe phổ thông đến xe sang.
Khác với cảm biến màn hình rời, cảm biến TPMS không màn hình thường được kết nối qua Bluetooth với điện thoại thông minh của bạn hoặc tích hợp trực tiếp vào màn hình Android đã lắp trên xe. Các thông tin liên quan như áp suất, nhiệt độ được hiển thị rõ ràng trên màn hình điện thoại hoặc màn hình Android lớn của xe. Tuy nhiên, việc hiển thị chung trên màn hình của xe sẽ làm gián đoạn các thao tác khác trên màn hình chính.
7.3 Nguồn pin cảm biến: pin sạc hay năng lượng mặt trời
Cảm biến áp suất lốp trên thị trường hiện nay sử dụng cả pin sạc và năng lượng mặt trời. Hầu hết các van cảm biến (dù là van lắp ngoài hay lắp trong) đều sử dụng pin lithium dạng cúc áo, tuổi thọ cao (thường từ 2 đến 5 năm tùy loại). Những viên pin này không thể sạc lại được nên khi hết pin, bạn cần mang xe ra tiệm để thay mới hoặc thay thế cả van cảm biến nếu pin được hàn chết bên trong để đảm bảo độ kín khí.
Nhiều màn hình rời hiện nay được được trang bị tấm pin năng lượng mặt trời nhỏ phía trên. Màn hình tự sạc khi đặt trên taplo dưới ánh nắng, giúp thiết bị hoạt động độc lập mà không cần cắm dây điện phức tạp. Ngoài ra, màn hình còn được trang bị thêm cổng sạc USB (hoặc Micro USB/Type-C) để chủ xe có thể sạc bổ sung bằng dây cáp khi xe di chuyển trong điều kiện thiếu sáng kéo dài (ví dụ: trời mưa nhiều ngày, gửi xe hầm liên tục).
7.4 Khả năng chống nước và chống bụi của cảm biến
Có, cảm biến áp suất lốp được thiết kế để có khả năng kháng nước tốt, nhưng mức độ kháng nước phụ thuộc vào vị trí lắp đặt (van trong hay van ngoài). Nếu được lắp bên trong lốp xe, cảm biến hoàn toàn tách biệt với môi trường bên ngoài, chỉ tiếp xúc với không khí khô hoặc khí Nito bơm lốp. Trong khi đó, loại van cảm biến lắp ngoài được thiết kế đặc biệt để chịu được mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt và đều đạt tiêu chuẩn chống nước IP67. Điều này đảm bảo cảm biến được bảo vệ tối đa khỏi nước mưa, bùn đất hay khi rửa xe.
7.5 Tuổi thọ của cảm biến áp suất lốp
Van cảm biến áp suất lốp thường có tuổi thọ từ 3 đến 5 năm hoặc khoảng 100.000 km đến 150.000 km vận hành. Van lắp trong bền hơn van lắp ngoài vì được bảo vệ khỏi tác động vật lý và môi trường (nước, bùn đất, va đập). Van lắp ngoài (external) tuy có khả năng kháng nước IP67 nhưng vẫn chịu nhiều tác động vật lý hơn khi tháo lắp, bơm vá.
Bộ phận hiển thị trong cabin xe thường có độ bền cao hơn van cảm biến rất nhiều. Trong trường hợp không gặp va đập mạnh, chập điện hoặc vào nước, màn hình hiển thị có thể sử dụng bền bỉ trong 5 đến 7 năm (hoặc cho đến khi bạn đổi xe).
7.6 Mức độ dễ dàng trong quá trình lắp đặt
Việc lắp đặt cảm biến áp suất lốp ô tô (TPMS) nhìn chung là khá đơn giản. Với loại cảm biến van ngoài, chủ xe có thể dễ lắp đặt ngay tại nhà chỉ trong 10 phút. Trong khi cảm biến van trong cần người có chuyên môn thực hiện và sẽ phát sinh chi phí công lắp đặt và cân bằng lốp. Loại này sẽ thay thế van xe nguyên bản và nằm bên trong lốp, để lắp đặt chủ xe cần mang ra gara để thực hiện.
7.7 Giá của cảm biến áp suất
Giá của cảm biến áp suất lốp ô tô tại thị trường Việt Nam hiện nay khá đa dạng, phụ thuộc vào loại sản phẩm (van trong hay van ngoài), thương hiệu và tính năng đi kèm. Mức giá phổ biến cho một bộ cảm biến áp suất lốp dao động từ khoảng 500.000 VNĐ đến hơn 4.000.000 VNĐ.
8. Cách lắp đặt cảm biến áp suất lốp ô tô chuẩn kỹ thuật
Để việc lắp đặt cảm biến áp suất lốp đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn khi sử dụng, trước tiên bạn cần xác định đúng loại cảm biến đang trang bị cho xe là cảm biến van ngoài (External TPMS) hay cảm biến van trong (Internal TPMS). Dưới đây là hướng dẫn cụ thể cho từng dòng cảm biến tương ứng.
8.1 Quy trình lắp cảm biến áp suất lốp van gắn ngoài
Đây là loại cảm biến dễ lắp đặt và có thể tự thực hiện tại nhà. Dụng cụ cần chuẩn bị bao gồm bộ cảm biến áp suất lốp van ngoài, cờ lê lục giác và ốc chống trộm, khăn lau sạch. Các bước thực hiện được tiến hành theo quy trình cơ bản như sau:
- Bước 1: Xác định vị trí: Mỗi van cảm biến được đánh dấu rõ ràng (FL – trước trái, FR – trước phải, RL – sau trái, RR – sau phải).
- Bước 2: Tháo nắp van cũ: Vặn nắp chụp van xe nguyên bản ra.
- Bước 3: Lắp vòng đệm chống trộm: Đặt vòng đệm chống trộm vào chân van (nếu có).
- Bước 4: Vặn cảm biến vào: Vặn cảm biến đúng vị trí (ví dụ: van FL vào lốp trước trái).
- Bước 5: Siết chặt: Dùng cờ lê chuyên dụng đi kèm bộ sản phẩm để siết chặt vòng đệm chống trộm, ngăn ngừa mất cắp hoặc lỏng lẻo.
- Bước 6: Cài đặt màn hình: Đặt màn hình lên taplo, bật nguồn và hoàn tất cài đặt (nếu cần).
8.2 Quy trình lắp cảm biến áp suất lốp van gắn trong
Để lắp đặt loại cảm biến van trong cần các dụng cụ chuyên dụng như máy tháo lốp, máy cân bằng động và người có chuyên môn thực hiện. Vì vậy, chủ xe nên mang xe ra gara hoặc các tiệm chuyên lốp xe để thực hiện. Quy trình lắp cơ bản bao gồm các bước sau:
- Bước 1: Tháo lốp: Kỹ thuật viên sử dụng máy tháo lốp chuyên nghiệp để tách lốp ra khỏi vành (mâm) xe.
- Bước 2: Thay van: Tháo van cao su nguyên bản và lắp van cảm biến mới vào đúng vị trí.
- Bước 3: Cân bằng động: Sau khi lắp van, lốp cần được bơm hơi và cân bằng động lại để đảm bảo xe chạy êm, không bị rung lắc ở tốc độ cao.
- Bước 4: Cài đặt: Kỹ thuật viên sẽ kết nối và đồng bộ cảm biến với màn hình hiển thị trong xe.
9. Kết luận
Với những chia sẻ trong bài viết này, cảm biến áp suất lốp ô tô là giải pháp thiết yếu cho an toàn và hiệu quả di chuyển, giúp giảm nguy cơ tai nạn và tối ưu hóa chi phí vận hành. Geely, thương hiệu ô tô Trung Quốc luôn dẫn đầu trong việc áp dụng TPMS tiên tiến. Các mẫu như Geely Coolray hay Emgrand tích hợp hệ thống giám sát áp suất lốp thời gian thực, kết nối Bluetooth và ADAS, mang đến sự an toàn toàn diện theo tiêu chuẩn châu Âu. Để được tư vấn chi tiết, vui lòng truy cập website hoặc liên hệ tới số hotline Geely để được hỗ trợ giải đáp sớm nhất.
